فطرت نمونی زبان دین و قرآن

Authors

رمضان علی تبار فیروزجایی

abstract

در مقاله حاضر به بحث زبان‏شناسی دین و قرآن، که از مباحث مهم الهیات، فلسفه دین و کلام جدید می‏باشد، پرداخته شد. ابتدا پس از مفهوم شناسی و بیان پیشینه مسأله زبان شناسی، دیدگاه های مختلف در زمینه زبان دین مورد نقد و بررسی قرار گرفت. تئوریهای زبان دین در دو دسته غیر شناختاری و شناختاری تقسیم شده است. تئوری های غیر شناختاری که خاستگاه غربی دارد مورد نقد و بررسی قرار گرفت سپس نظریه های شناختاری زبان دین طرح گشته و در ادامه دیدگاه صحیح و ادله آن بیان شد. نظریه مختار این است که زبان دین و قرآن همان زبان عرف عقلاست که با فطرت و سرشت انسانی سازگار و همخوان است و به این دلیل به زبان فطرت و هدایت تعبیر شده است. بنا بر این زبان دین، زبان فطرت است؛ بدین معنا که زبان و ساختار دین، سازگاری و تطابق آن با فطرت انسان است نه تحمیل بر آن. چرا که هدف اصلی و اساسی دین ، هدایت همه انسان‏ها، در همه اعصار، در همه مکان‏ها و در همه زمینه‏ها می‏باشد و این هدف، زمانی عملی و ممکن است که زبان آن نیز دارای ویژگی‏های فوق (فرازمانی، فرامکانی و...) باشد. یگانه زبانی که این ویژگی‏ها را داراست، زبان فطرت می‏باشد که فرهنگ عمومی و مشترک همه انسان‏ها در همه زمان‏ها و مکان‏ها است و هر انسانی به آن آشنا و از آن بهره‏مند است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سه نظریه دربارۀ زبان دین و شش مفسر قرآن

هدف این مقاله بررسی و ارزیابی دیدگاه تفسیری شش مفسر مشهور، با پیش‌زمینه‌های فکری مختلف، امین‌الاسلام طبرسی، جاراللّه زَمَخْشَری، فخر رازی، ابوالقاسم قشیری، رشیدالدین میبدی و علامه طباطبایی است تا دریابیم از دیدگاه آنان، در تفسیر آیات متشابه قرآن، وزن هر کدام از سه نظریۀ مطرح دربارۀ چیستی زبان دین، یعنی اشتراک معنوی، اشتراک لفظی، و تمثیلی،‌ چیست. برای رسیدن به این هدف، ابتدا، این سه نظریه را بررسی و ...

full text

مطهری و فطرت در قرآن

 فطرت قرآنى از زوایاى گوناگون در اندیشه شهید مطهرى مورد بررسى قرار گرفته است.  نظریه فطرت از کلیدى‌ترین اصول در مجموعه باورها و اندیشه‌هاى شهید مطهرى است که وى آن را از قرآن برگرفته است. نویسنده، به نقش بنیادین فطرت در نظام اندیشه شهید مطهرى پرداخته و آن گاه سیر تاریخى مسأله فطرت، تعریف، واژگان مترادف با فطرت و تفاوت آن با "طبع" و "غریزه" را پى گرفته است. سپس فطریات انسان در دو حوزه شناخت‌هاى ...

full text

بررسی فطرت در قرآن

فطرت یکی از مباحث زیربنایی در حوزۀ انسان‌شناسی و نسبت آن با هستی است. فطرت مسئله‌ای است که حل آن می‌تواند در ابعاد مختلف فلسفی، فرهنگی و اجتماعی انسان را راهبری کند. فهم فطرت از منظر عقل با لسان برهان و از منظر نقل با لسان تبیین و تعمیق صورت می‌پذیرد، بررسی ساختار داخلی فطرت در نسبت با زیباییِ دانشی هستی و همچنین در بحثی عمیق‌تر در نسبت با فطرت هستی، مسئلۀ اصلی بحث ماست. ما در این مقاله  با روش ...

full text

فطرت در آیینه قرآن

انسان موجودی ذو ابعاد و ودیعه‌ای بی‌همتا در آفرینش است. و در کنار برخورداری از عقل و تمایل به مباحث برهانی، در عمق جان واجد خصیصه فطرت است که در صورت قرار گرفتن در مسیر صحیح و نزاهت از انحرافات فکری و عملی، حقیقت‌گرایی و حق‌جویی و تمایل به دین و خدا در او شکوفا می‌شود و از چاه طبیعت به افق اعلی می‌رسد. در این مقاله با توجه به برخی آیات قرآن، مفهوم فطرت، جایگاه آن در حیات اصیل انسانی و مختصات ام...

full text

آیۀ فطرت و نظریۀ توحید و دین فطری؛ رهیافت تاریخی

آیۀ فطرت به‌لحاظ تفسیر مفهوم فطرت از آیات بحث‌انگیز در تاریخ اندیشۀ اسلامی است. یکی از نظریه‌های عمده در تفسیر فطرتی که خداوند، مردم را بر آن سرشته است، ارجاع آن به توحید یا اسلام است. گرایش مفسران به این تفسیر به سبب عواملی همچون روایات وارده در منابع شیعه و سنی، مبیّن بودن عقیدۀ توحید از لحاظ عقلانی و همچنین برخی احتمالات نحوی در بیان نقش ترکیبی واژۀ فطرت در آیه است. بسیاری از مفسران از ارائۀ ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت

Publisher: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

ISSN

volume 1

issue زمستان 88 - مسلسل 2 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023